Tu thân tề gia trị quốc bình thiên hạ 04 hoài bão của nam nhi

Trong xã hội thời cổ đại luôn tồn tại một quan niệm rằng người đàn ông phải biết tu thân tề gia trị quốc bình thiên hạ. Đây được coi là con đường được mặc định dành cho mỗi người đàn ông. Ngay từ khi mới sinh ra họ đã được dạy tư tưởng lập thâ, dựng nghiệp khi trưởng thành. Hãy cùng Minh triết phương đông tìm hiểu về những điểm nổi bật của những triết lý này.

Tu thân

Con người đầu tiên cần chính là thân. Nếu như nhân cách, phẩm chất không tốt thì cuối cùng đều không thể làm được gì hết. Tất cả những người đàn ông trước khi muốn làm việc lớn thì phải học được cách tu thân. Rèn luyện mình theo những  khuôn phép lễ giáo của nho giáo truyền thống khiến cho con người được đào tạo một cách chuẩn mực.

Tu thân tề gia trị quốc bình thiên hạ. Trong đó con người là bước khởi đầu tiên để đảm bảo cho việc xây dựng hoàn thiện những đức tính và phẩm chất tốt. Ngày xưa chủ trọng về kiến thức, khi học qua tứ thư ngũ kinh, rồi đến hàng vạn cuốn sách thánh hiền. Nhưng cùng với đó thì việc tu thân, luyện tính nết cũng không bao giờ bị bỏ bê mà càng được coi trọng.

Tìm hiểu thêm về Minh triết!

Tề gia

Bước tiếp theo của tu thân tề gia trị quốc bình thiên hạ đó chính là tề gia. Hay nói cách khác là trị nhà. Người xưa quan niệm việc hậu viện do người vợ đảm trách, nhưng người chồng lại có vai trò là đại diện. Thế mới bảo “xấu chàng hổ ai”, nếu gia đình không yên thì người đàn ông ra chốn quan trường cũng bị mất mặt.

Vì vậy dù muốn hay không thì một người đàn ông cũng phải học được cách trị gia. Nếu như gia đình mình không yên ấm thuận hòa thì nói chi đến làm việc gì lớn khác. Mọi người đều nói rằng muốn làm nghiệp lớn phải bắt đầu từ bản thân mình. Nhưng có một điều quan trọng khác là muốn hoàn thành thì phải có được một chỗ dựa ấy là gia đình.

Trị quốc

Trị quốc ở đây là cai trị. Dù là vua, hay quan thì mộng tưởng của đa phần nam nhi thời ấy đều là làm được việc lớn. Cai trị thần dân, tạo phước cho bá tánh cũng là một nghĩa cử họ hướng đến. Thế nhưng, trị quốc phải bắt nguồn  từ gia đình và bản thân. Muốn tu thân tề gia trị quốc bình thiên hạ thì phải tiến hành tuần tự từng bước. Một vị quan tốt mới đem lại lợi ích cho nhiều người.

Giả sử nếu như một người tâm thuật bất chính thì chắc chắn họ làm quan sẽ chỉ gây hại mà thôi. Chính điều này khiến cho trị quốc có những yêu cầu nghiêm ngặt về cách chọn người. Có thể thông qua thi cử, hay tuyển chọn kỹ lưỡng để tìm người thích hợp.

Bình thiên hạ

Mỗi thời cuộc đều tồn tại những phiến loạn riêng mà chỉ người tài đức mới có thể làm yên ổn thiên hạ, tạo phúc muôn dân. Trước đây, rất nhiều thời những người nam nhi đều mang một mộng tưởng là bình định thiên hạ, xưng vương, xưng bá. Nhưng đâu phải ai cũng được như nguyện. Bình thiên hạ nằm cuối trong những mộng tưởng của nam nhi thể hiện một điểm hoài bão to lớn là mọi người đàn ông đều mong đạt được.

Tu thân tề gia trị quốc bình thiên hạ là cả một triết lí mang hàm nghĩa lớn lao định hình cho tư tưởng nho giáo xưa. Những người tuân theo tôn chỉ tư tưởng này học hành, thi cử để giúp nước, giúp đời… Những nguyên tắc Nho giáo của đáng nam tử hán liệu còn phù hợp để dạy trẻ em ngay nay khi lên 3 tuổi không?

Biên Tập Viên

Tags: #minh triết phương đông #Nho Giáo #tu thân trị quốc